Poëthement

Aanstaande zondag, 26 september, treed ik weer op bij het Poëthement in het bibliotheekcafé in Eindhoven. Het thema is nazomeren, wat wel toepasselijk is bij het weer van vandaag en gisteren. Meer informatie is hier te vinden: http://www.deweekkrant.nl/artikel/2010/september/21/nazomeren_bij_poA_thement

Verder ga ik volgende week vrijdag naar Vers van het mes in Perdu, omdat Nicole daar optreedt. En die woensdag daarna is alweer de extra workshop van de Schrijverstafel en weer een week later is de prijsuitreiking van de Gedicht en Beeldprijs van Almere. Doordat ik weer ben begonnen met studeren, heb ik momenteel wat minder tijd om te lezen en te schrijven, maar gelukkig zijn er dus nog wel een aantal leuke, literaire dingen waar ik naar uit kan kijken.

Gedicht en Beeldprijs Almere

Nicole en ik zijn met ons (eerste) literaire handwerk Woorden van troost genomineerd voor de Gedicht en Beeldprijs Almere. Nicole maakte het beeld en ik schreef het gedicht. Morgen gaan we het naar de bibliotheek van Almere brengen.

Detail uit Woorden van troost

Op de prijsuitreiking op 13 oktober presenteren we samen met de andere genomineerden ons werk. Na de prijsuitreiking is er een tentoonstelling in de bibliotheek in Almere Stad en een paar weken later worden de kunstwerken geveild.


Meer informatie vind je op www.gedichtenbeeld.nl

Studenten

Wij zijn studenten. We zitten in een ruimte die zo klein is dat we soms naar adem moeten happen. Optimistische docenten denken dat we met open monden zitten te luisteren. Pessimistische docenten snauwen dat het onbeleefd is om te gapen. Wij zijn studenten en noemen lessen colleges, klaslokalen collegezalen. Huiswerk maken wordt studeren. We doen alsof het van belang is om te weten wat een paradigmawisseling is en om te bepalen in hoeverre we een bepaald discours gebruiken, maar het enige wat we willen weten, is wat er gevraagd gaat worden op het volgende tentamen en hoeveel woorden het eindessay moet zijn. Eerder heette dat: het proefwerk, het werkstuk, maar die tijd is voorbij. Sommigen van ons hebben minilaptops bij zich en beginnen te typen zodra de docent begint te spreken. Anderen hebben collegeblokken waarin ze zo min mogelijk schrijven, in de hoop dat anderen zullen denken dat zij alles al weten. Als de docent vraagt om stilte, houden we allemaal onze mond. Wij zijn studenten, maar zodra we thuis zijn, zijn we weer zoon, vriendin, dochter, minnaar of eenzaam. In elk geval onszelf.

Zwemmen

Bij Zwemmen van Nicola Keegan had ik hetzelfde als bij Atmosferische storingen van Rivka Galchen: het idee dat het eigenlijk heel goed is, dat ik het mooi moet vinden, maar dat het me maar niet lukt om het daadwerkelijk mooi te vinden. Dat is grappig, omdat er een citaat van diezelfde Rivka Galchen op het omslag staat: 'Het moet gelezen en herlezen worden.' Misschien had dat me moeten waarschuwen.
Het verhaal van Zwemmen is erg interessant. Het hoofdpersonage, Philomena Ash, heeft nogal een problematische jeugd, met ouders die psychisch niet al te sterk zijn en drie zussen, waarvan er een ernstig ziek wordt. Op een gegeven moment komt ze erachter dat zwemmen een manier is om met deze problemen om te gaan. En dat ze er goed in is, zo goed dat ze medailles wint op de Olympische Spelen. Aan het verhaal ligt het dus niet.
De schrijfstijl is bijzonder compact en gedetailleerd. Compact, omdat er vaak meerdere beelden worden gebruikt om één detail te beschrijven. Aan de andere kant is het juist erg uitvoerig en totaal, zelfs Philomena's babytijd wordt beschreven. Tegelijkertijd blijven essentiele dingen vaak onduidelijk of onderbelicht. Zo worden gedachten én dialogen vaak schuingedrukt weergegeven, wat soms nogal verwarrend is. Ook wordt er zo gefocust op details dat het verhaal uit het oog wordt verloren, dat het bijvoorbeeld niet duidelijk is in welke tijd of op welke plaats Philomena zich bevindt. Ik vermoed dan ook dat in deze roman het verhaal ondergeschikt is, dat het vooral gaat om de originaliteit van de beelden, de zintuigelijke manier waarop het geschreven is. En zoals uit mijn vorige blog al bleek, is dat niet de stijl waar ik het meest van houd. Voor mensen die er wel van houden, is Zwemmen daarentegen een absolute aanrader.
Overigens kent die workshop een vervolg, ik ben voor 6 oktober uitgenodigd bij De Schrijverstafel, dan is er wat meer tijd om de teksten kritisch te bekijken, erg leuk en spannend.

Manuscripta

Gisteren ben ik naar Manuscripta geweest. Het begin van de dag verliep ronduit stom, omdat er geen treinen reden tussen 's-Hertogenbosch en Utrecht. Omdat ik (met mijn moeder) vanuit Eindhoven ging, was dit nogal een probleem, want nu werd ons verteld dat we via Rotterdam moesten reizen. In Rotterdam aangekomen, werd ons verteld dat we voor Amsterdam door moesten reizen naar Den Haag Holland Spoor. Er werden geen verklaringen of excuses aangeboden, men deed alsof het doodnormaal was dat wij elke stad in Zuid-Holland aandeden, terwijl we daar eigenlijk geen minuut hadden willen verblijven. Uiteindelijk hebben we er zo'n vier uur over gedaan om naar Manuscripta te komen, wat niet echt bevorderlijk was voor de sfeer. Gelukkig was het, toen we er eenmaal waren, wel erg leuk. We hebben o.a. Francine Oomen, Ronald Giphart en P.F. Thomése gezien. En Matt Dings, van wie we zelfs zijn nieuwste boek, Jonge Jaren kregen. Een boek met allemaal interviews met BN'ers over jeugdherinneringen, het lijkt me erg tof.

En ik had dus een schrijfworkshop gewonnen. Het was van de esta, maar het werd gegeven door Mieke Bouma en Marciel Witteman. Er waren zeven mensen en het duurde maar 45 minuten, dus het bleef wat oppervlakkig, maar op zes oktober is er blijkbaar een vervolg. En het was toch wel leuk, vooral ook om de andere inzendingen te horen. Er werd voornamelijk gewezen op wat er goed was, dat vond ik wel jammer, ik had gehoopt dat ze kritischer zouden zijn. De zeven schrijftips waren ook nogal basaal, bijvoorbeeld: "Laat je inspireren" en "Herschrijf". De opvallendste vond ik echter: "Schrijf beeldend en zintuigelijk". Daarachter stond dan nog: "Schrijf met zoveel mogelijk beelden, details en gebruik je vijf zintuigen om die beelden ook bij de lezer te voeden. Hoe voelt, smaakt, klinkt en ruikt het?"
Dat beeldend schrijven iets positiefs is, begrijp ik. Al denk ik dat het er voornamelijk om gaat dat je originele beelden gebruikt. Maar zintuigelijk? Ik geloof niet dat ik zintuigelijk schrijf, integendeel. Het lijkt mij dat het meestal absoluut niet interessant is hoe de omgeving eruitziet, wat voor geluiden er te horen zijn. Ik zou mensen eerder af- dan aanraden om zintuigelijk te schrijven en zo veel mogelijk details te gebruiken. Ik denk dat elk detail dat je noemt een functie moet hebben. Misschien heb ik het verkeerd begrepen, maar een voorbeeld van zintuigelijk schrijven lijkt mij: "Het was een vrijstaand huis met groene garagedeuren en een grote serre. Het grasveld was zo groot dat er minstens drie families op konden picknicken. Het enige wat ik hoorde, was het geroep van een koekoek."
Stel je voor dat een heel boek op die manier geschreven zou zijn. Dat lijkt mij erg vermoeiend en oninteressant. Alleen als het voor het verhaal van belang is, zou ik zeggen dat de garagedeuren groen waren, of dat er alleen een koekoek te horen is. Maar wellicht gaat het hier om een smaakverschil en vinden veel mensen het wél prettig om zo veel zintuigelijke beelden te moeten verwerken. Er zijn mensen die in kleur en geluid dromen en die voornamelijk in beelden denken, misschien vinden zij het fijn als een verhaal vol beelden staat. Maar een 'gouden schrijftip' lijkt het mij toch bepaald niet. In elk geval was ik niet van plan om voortaan te bedenken of mijn hoofdpersonage blond of bruin heeft, groot of klein is. Dat mag de lezer van mij allemaal fijn zelf bepalen.